Lager op de pagina staan foto’s van het plaatje op het oog, het zijn geen enge plaatjes, maar het kan je even laten schrikken, bepaal voor jezelf of je het wilt zien. Vanaf de grote rode pijl naar beneden zullen de foto’s voorbij komen. Wil je dit niet zien, kijk dan niet verder dan de rode pijl.
Er is een melanoom in het oog geconstateerd, en er is gekozen voor oogsparende behandeling door plaatselijke bestraling (radiotherapie) met behulp van een zogenaamd Rutheniumschildje.
Bestraling met een Rutheniumschildje is een vorm van brachytherapie. Brachy betekent “op korte afstand, dichtbij”. Het melanoom wordt van (zeer) dichtbij bestraald, en de bestraling is zo plaatselijk dat de omgeving zo goed mogelijk gespaard kan worden.
Wat is een Rutheniumschildje?
Een Rutheniumschildje is een bolvormig, metalen schaaltje met 2 oogjes waar hechtingen doorheen kunnen worden gelegd (zie afbeelding).
Het schildje is gemaakt van zilver, waarop een laagje Ruthenium is aangebracht aan de holle zijde. Ruthenium is een radioactieve stof, die slechts over een afstand van ongeveer 1 centimeter straling afgeeft in de richting van het oog. Het schildje wordt aan buitenzijde van de oogbol bevestigd, precies over de plaats waar het melanoom zich in het oog bevindt. Daardoor wordt het melanoomgebied bestraald, maar de straling vermindert in de diepte zo snel, dat deze vrijwel niet naar de omgeving doordringt.
Het schildje plaatsen de artsen onder algehele narcose (je slaapt en al je pijn en andere negatieve gevoelens schakelen ze even uit.)
Aan de hand van een berekening wordt bepaald hoelang het schildje op het oog moet blijven om de juiste bestralingsdosis af te geven. Na het verstrijken van die tijd wordt het schildje verwijderd, dit gaat met een plaatselijke verdoving. De bestraling zal 1 tot 7 dagen duren. Doorgaans betreft het 2 tot 4 dagen. Tijdens een gesprek op de afdeling Radiotherapie op de eerste dag van de opname hoor je hoe lang het schildje bij je op het oog moet blijven.
(Ware grootte van het schildje)
(Rutheniumschildjes zien er groot uit, maar bedenk hoe groot het oog is, het schildje wat ze plaatsen is altijd vele male kleiner dan het oog)
Hoe gaat de behandeling?
Het aanbrengen van het Rutheniumschildje op je oog gebeurt tijdens een operatie door de oogarts, je wordt de dag voor de operatie in het LUMC op de afdeling Oogheelkunde opgenomen. De operatie vindt meestal plaats onder algehele narcose (je slaapt dan dus), soms onder plaatselijke verdoving. Stel deze vragen dus gerust aan de anesthesist. (arts die je pijn en andere negatieve gevoelens even tijdelijk uit zet)
Tijdens de operatie wordt het Rutheniumschildje op de buitenkant van het oog met hechtingen vastgemaakt. Soms worden de oogspieren losgemaakt om de plaats van het melanoom te bereiken. Daarna worden de oogspieren weer vastgezet en wordt een verband op uw oog aangebracht. De operatie duurt ongeveer 1 uur.
Nadat de bestralingstijd verstreken is, wordt het schildje door uw oogarts verwijderd. Dit gebeurt op de operatiekamer, onder plaatselijke verdoving of soms onder alghele narcose.
Voor alle duidelijkheid: zodra het schildje van uw oog is verwijderd, is er geen straling meer aanwezig. Je bent tijdens de behandeling niet radioactief, en je oog en het traanvocht zijn ook niet radioactief. Nadat het schildje is verwijderd, kun je weer naar huis.
Het is belangrijk dat je niet zelf rijdt, omdat je een verband op je oog krijgt. De volgende dag kan het verband verwijderd worden. Dit kun je makkelijk zelf en is echt goed te doen volgens lotgenoten, gooi het kapje alleen niet meteen weg, ik heb hem in onzekere momenten best nog vaak gebruikt, roepen best nog wat lotgenoten. Ongeveer 2 weken later krijg je een telefonisch consult met een verpleegkundige van de polikliniek Oogheelkunde. Daar kun je ook al je vragen stellen.
Wat moet ik doen tijdens de dagen dat het schildje op mijn oog zit?
U verblijft tijdens de behandeling op de afdeling Oogheelkunde. U kunt gewoon rondlopen, en uw dagelijkse verzorging zelf doen.
Er zijn wettelijke regels rond het gebruik van radioactief materiaal. Omdat bij gebruik van een Rutheniumschildje vrijwel geen straling vanuit het oog naar de omgeving doordringt, zijn er geen speciale voorzorgsmaatregelen nodig. Op uw polsbandje staat vermeld dat er radioactief materiaal op uw oog aanwezig is.
De artsen raden aan zo veel mogelijk op de afdeling te blijven. Zorg voor voldoende bezigheden zoals leesmateriaal, puzzelboekjes, etc. Je kunt op de kamer tv-kijken en telefoneren. Je kunt op de kamer bezoek ontvangen. (door Corona-maatregelen zal dat nu aangepast zijn) Maar er zijn geen beperkingen voor bezoek van kinderen en zwangere vrouwen.
Mocht je naar een andere plaats in het ziekenhuis willen gaan, dan dien je dit altijd aan de verpleegkundigen te melden.
Hoe gaat het na de behandeling?
Alhoewel de melanoomcellen na de bestraling niet meer actief zijn, is het effect van de behandeling op het melanoom niet direct waarneembaar. Het afbreken en opruimen van de melanoomcellen treedt heel geleidelijk op.
Door het verdwijnen van melanoomcellen en door littekenvorming zal de tumor langzaam gaan schrompelen en afvlakken. Doorgaans wordt dit effect pas in de loop van vele maanden zichtbaar. Uiteindelijk blijft na 1-2 jaar meestal een vrijwel vlak litteken over.
Wat betekent de behandeling voor mijn gezichtsvermogen?
Bij de Rutheniumbehandeling wordt het melanoom plaatselijk bestraald, en wordt de omgeving (de rest van het oog, oogkas, oogzenuw) zo goed mogelijk gespaard. Wel zal een deel van het netvlies rond het melanoom beschadigd worden door de bestraling, en kan ook de oogzenuw schade ondervinden.
Het doel van de bestraling is in de eerste plaats om de kwaadaardige melanoomcellen uit het oog te laten verdwijnen, terwijl het oog zelf behouden blijft. Dit gaat vaak ten koste van een deel van uw gezichtsvermogen.
Het hangt vooral af van de plaats waar het melanoom in uw oog zit in hoeverre u slechter gaat zien na de behandeling.
Het effect van de bestraling op het zicht treedt pas na langere tijd geleidelijk op. Het kan dus zijn dat u pas na langere tijd vermindering van het gezichtsvermogen bemerkt. In sommige gevallen wordt de Rutheniumbestraling voorafgegaan door een behandeling om het zicht zoveel mogelijk te behouden, De behandeling kan verslechtering van het zicht na de behandeling optreden, vooral als het melanoom zich bevindt in het gebied waar u scherp mee ziet. Zie ook de folder een tumor in het oog van de afdeling Oogheelkunde. De kans op vermindering van het gezichtsvermogen na de behandeling wordt tevoren door uw oogarts met u besproken.
Controles
Je blijft na de behandeling onder controle van de oogarts. Bij deze controles wordt beoordeeld hoe de tumor op de behandeling heeft gereageerd.
De behandeling van elk soort oogmelanoom vindt plaats in gespecialiseerde oogheelkundige ziekenhuizen, namelijk het Erasmus MC en het LUMC, (ook kan het voorkomen dat de behandeling of controle plaats vindt in het oogziekenhuis in Rotterdam)
Aarzel nooit om een vraag te stellen, beter iets 10 keer teveel gevraagd dan 1 x te weinig. Je bent nooit minder belangrijk dan een ander, zorg dat alles duidelijk is. Een tip die veel gegeven wordt: schrijf je vraag of meerdere vragen, op en daaronder het antwoord, zo kun je altijd zien welke vragen je al gesteld heb, en terug lezen welke antwoorden je daarop heb gekregen. Mocht je na het lezen van deze informatie nog vragen hebben, aarzel dan niet deze te stellen op de afdeling van je behandelend arts of iemand van je afdeling.
Ik heb het kapje verwijderd en goed bewaard, je krijgt het kapje tijdens de operatie en zult dat een aantal uren na de ingreep of operatie dragen, ik gebruikte het ook daarna nog best wel, als ik onzeker was.
Wil je praten met een ervaringsdeskundige, een lotgenoot ? Bel dan onze hulplijn [M] Eye Buddy 088 002 97 44
Let op!!! Hier zie je het plaatje (schildje) op het oog zitten.
Hier zie je het schildje zitten 
Hier zijn fotos dat het oog lichtjes geirriteerd is na de ingreep, dit is normaal en zal onder begeleiding van de oogarts hopelijk, snel beter gaan.
